Kihaṛā sapa dunī'ā dā sabha tōṁ vaḍā hai iha patā karanā bahuta muśakala hai. Inhāṁ jīva-jatū'āṁ bārē bahuta sārī'āṁ kahāṇī'āṁ hana, jisa vica unhāṁ dē ākāra bārē ḍēṭā hudā hai, para ka'ī vārī, uha dasatāvēzāṁ vica daraja nahīṁ hudē. Bahutē akasara, sabha tōṁ vaḍē sapa dūra durāḍē ilāki'āṁ vica sathita abhita jagalāṁ vica pā'ē jāndē hana.
Sabha tōṁ vaḍē sapāṁ vicalā āgū labē samēṁ tōṁ ḵẖatama hōṇa vālī'āṁ kisamāṁ hana- ṭā'īṭanōbō'ā, māhara sahimata hō'ē ki isa sapīsīza dē numā'idē bō'ā kānsaṭraikaṭara dē riśatēdāra sana. Isa sapīsīza dē vi'akatī lagabhaga saṭha milī'ana sāla pahilāṁ maujūdā kōlabī'ā dē khētara vica vasadē sana. Vigi'ānī'āṁ nē jinhāṁ pijarāṁ dā sāvadhānī nāla viśalēśaṇa kītā hai jō sāḍē samēṁ taka bacē hana, nē prīkhi'ā dē natīji'āṁ tē āvāza ditī, siṭā darasā'undā hai ki dūra dē pichalē sabha tōṁ vaḍē sapāṁ dā bhāra ika ṭana tōṁ thōṛā vadhērē sī, atē labā'ī 15 mīṭara dē barābara dē aka tē pahuca sakadī hai. Isa samēṁ, jādūkula ajagara ika nētā hai, ġulāmī vica rahiṇa vālē sabha tōṁ vaḍē sapa dī labā'ī 7.5 Mīṭara sī. Rikāraḍa ika femalerata nāla sabadha rakhadā hai jō samathā vajōṁ jāṇī jāndī hai. Brōṅkasa ciṛī'āghara vica hara kō'ī isa dī praśasā kara sakadā sī. Uha bōranī'ō ṭāpū dē khētara'tē phaṛi'ā gi'ā sī. Samānathā 19 sāla pahilāṁ mara gi'ā sī. Hēṭhāṁ dunī'ā dē sabha tōṁ vaḍē sapāṁ dī ika raiṅkiga hai, iha vi'akatī ginīza buka āpha rikāraḍa vica śāmala hana.10. Malagā, 3 mī
Iha sapīsīza āsaṭarēlī'ā vica pā'ī jā sakadī hai, isadē vi'akatī chōṭē-khabē jagala, khēta, rēgisatāna la'ī rēgisatāna dē khētarāṁ dī cōṇa karadē hana, iha garama dēśāṁ vica nahīṁ hana. Malagā dā cakaṇā ḵẖataranāka hai atē manukhī jāna nū ḵẖatarā hai. Ika bālaga sapa harēka dadī nāla āpaṇē zahira dē 150 milīgrāma taka jārī karana dē samaratha hai. Sapa dā ḍūghē bhūrē raga dā hudā hai, darami'ānē namūni'āṁ dī labā'ī 1.5 Mīṭara taka pahuca jāndī hai, unhāṁ dā weightsatana bhāra 3 kilō hudā hai. Sabha tōṁ vaḍē numā'idi'āṁ dā bhāra 6 kilō tōṁ vadha hō sakadā hai, atē labā'ī 3 mīṭara dē adara hai. Khurāka kāfī vakharī hai, sapa varatadē hana: Kiralī, chōṭē sapa, ḍaḍū, kīṛē, pachī. Mādā du'ārā rakhē hō'ē pakaṛa vica, 8 tōṁ 20 aḍē akasara hudē hana.
9. Buśamāsaṭara, 3 mīṭara taka
Jhāṛīdāra (sūkarukū) dakhaṇī amarīkā vica pā'ē jāndē zahirīlē sapāṁ dā sabha tōṁ vaḍā pratīnidhī hai. Bahuta sārē lōka unhāṁ nū vēkhaṇa dā prabadha nahīṁ karadē, vi'akatī lōkāṁ dē gharāṁ tōṁ dūra dē ilāki'āṁ nū tarajīha didē hana, uha samūha nahīṁ baṇā'undē, uha ikalā rahidē hana. Unhāṁ dē aibasōzaḍa sakēla vica ika pīlē-bhūrē raga dā raga hudā hai, jisa dē pichōkaṛa dē virudha uthē hanērē-bhūrē hīrē dē ākāra dē vaḍē caṭāka hana. Sapa dī mi'ārī labā'ī 2.5-3 Mīṭara hai, bhāra 3 tōṁ 5 kilōgrāma taka hai, para ka'ī vārī ajihē vi'akatī hudē hana jisa dī labā'ī 4 mīṭara dē nēṛē pahucadī hai. Isa sapīsīza dē vi'akatī khaḍī khētara vica jagalāṁ nū tarajīha didē hana; uhanāṁ la'ī, pāṇī dī maujūdagī arāmadā'ika hōnda la'ī ika zarūrī śarata hai. Buśamāsaṭara sirapha sūraja ḍubaṇa tōṁ bā'ada hī khāṇē dī bhāla vica jāndā hai, dina vica jadōṁ uha bēdhi'ānī jhāṛī'āṁ vica chupa jāndā hai. Uha cūhē, pachī'āṁ, dōbhārī'āṁ nū bhōjana didē hana, ika sapa jō paudi'āṁ dē.Kaṇa nāla coveredki'ā hō'i'ā hai, dharatī'tē āpaṇē pīṛatāṁ dā itazāra kara rihā hai. Jhāṛīdāra zahira ḵẖataranāka hai, mauta dara 12% taka hai.
8. Lā'īṭa briḍala pā'īthana, 3 mī
Halakā ṭā'īgara ajagara kō'ī zahirīlā sapa nahīṁ hudā. Iha ēśī'ā vica rahidā hai atē jala sarōvarāṁ dē nēṛē sathita saghaṇī, namī vālē, khaḍī jagala nū tarajīha didā hai. Āma taura'tē, sapa zidagī dē la'ī ika śānta, namī vālī jag'hā dī cōṇa karadā hai, iha hō sakadā hai: Ika mōrī, ika rukha dē taṇē vica ika guphā jāṁ kisē hōra niralēpa kōnē vica. Pā'īthana darakhata tē caṛha sakadē hana, taira sakadē hana. Unhāṁ dī khurāka vica maujūda hana: Chōṭē cūhē, pachī, chōṭē thaṇadhārī. Uha āpaṇē śikāra nū kasa kē lapēṭadē hana, nicōṛadē hana jadōṁ taka śikāra sāha rōkadā nahīṁ, atē phira isa nū pūrā nigala laindā hai. Halakē bariḍala pā'īthana (iḍī'ana) dī labā'ī āma taura'tē 4-5 mīṭara dī hudī hai. Inhāṁ dā raga halakē raga dā hudā hai, uha bhūrē, lāla, lāla atē pīlē raga dē hudē hana.
7. Aimīthisaṭa pā'īthana, 4 mī
Āsaṭarēlī'ā dā sabha tōṁ vaḍā sapa aimīthaisaṭa ajagara kānūna du'ārā surakhi'ata hai. Uha akasara utara pūrabī ku'īnazalaiṇḍa vica rahidē hana. Uha maunasūna dē jagalāṁ vica uca namī vālē, saghaṇī ghāha vālī banasapatī vālē khētarāṁ vica bahuta vadhī'ā mahisūsa karadē hana: Uha ika tarajīha tāja vālē darakhatāṁ vica, patharāṁ dē balākāṁ dē dabā'a vica, jhāṛī'āṁ vica jagalī jagalāṁ vica. Vi'akatī'āṁ dā sizesatana ākāra 2 tōṁ 4 mīṭara taka hudā hai, unhāṁ vicōṁ kujha 5-6 mīṭara taka vadhadē hana purāṇē sarōtāṁ vica tusīṁ iha jāṇakārī prāpata kara sakadē hō ki ithē namūnē sana jō labā'ī vica 8.5 Mīṭara taka pahuca ga'ē sana. Khabha atē kiralī'āṁ unhāṁ dī'āṁ manapasada salūka hana. Sapīsīza dē viśāla numā'idi'āṁ dē śikāra hana: Vālabīlīja, kacūsa atē ithōṁ taka ki pālatū vī.
6. Kālā maimabā, 4 mīṭara taka
Māmbā - ika ḵẖataranāka sapa dā havālā didī hai, uha apharīkā vica rahidī hai. Bahutī vāra, uha zamīna'tē samāṁ batīta karadī hai, bahuta ghaṭa māmali'āṁ vica, uha rukha dī'āṁ ṭahiṇī'āṁ atē jhāṛī'āṁ' tē ghuma sakadī hai. Isadā nāma isa tatha dē kārana hō'i'ā ki isadē mūha dā adaralā hisā kālā hai. Raga ika camakadāra camaka dē nāla jaitūna, salēṭī, bhūrē ṭana dā prabhāva hai. Isa sapa dā dadī bahuta ḵẖataranāka hai, naśā virōdhī dī kā before tōṁ pahilāṁ, iha hamēśāṁ mauta vica khatama hudā hai. Māhara manadē hana ki maimabāsa ghabarāhaṭa vālē hana atē hamalē dā śikāra hana; isa gala dā sabūta hai ki dadī dē pala tōṁ hī mauta ika ghaṭē tōṁ vī ghaṭa samēṁ vica hō'ī hai. Ika kālē maibā dē snakesatana sapa dī labā'ī 2.5-3 Mīṭara hai, ithē kō'ī jāṇakārī hai, dasatāvēza nahīṁ hai, ki ika maimabā mili'ā hai, jisadī labā'ī 4.3 Mīṭara taka pahuca ga'ī hai. Puja āma taura'tē 1.6 Kilō tōṁ vadha nahīṁ hudā, iha viśāla nāla sabadhita nahīṁ hudā. Isa dī vilakhaṇa viśēśatā isa dī gatī hai, isa nū sabha tōṁ tēzī nāla mani'ā jāndā hai, thōṛhī dūrī'tē iha ika bahuta tēza raphatāra nāla agē vadha sakadā hai, 11 kilōmīṭara pratī ghaṭā taka pahuca sakadā hai.
5. Bō'ā kasaṭarakaṭara, 5 mī
Bō'ā kasaṭarakaṭara dakhaṇī atē madha amarīkā vica, ghaṭa aiṇṭīlēza vica rahidā hai. Jagala vālī'āṁ thāvāṁ atē nadī'āṁ atē jhīlāṁ dē nazadīka dē ilāki'āṁ vica vasaṇa la'ī pasada hai. Kujha dēśāṁ vica, unhāṁ nū kīṛi'āṁ dē niyataraṇa la'ī śikāra vajōṁ nijī gharāṁ vica rakhi'ā jāndā hai. Sabapasīja, khāṇē dī guṇavatā atē mātarā dē adhāra tē sapa dā ākāra bahuta vakharā hudā hai. Bahutē akasara mādā bō'a maradāṁ nālōṁ vaḍē hudē hana, averagesata vi'akatī'āṁ dā bhāra āma taura tē 10-15 kilō hudā hai, vaḍē numā'idi'āṁ dā bhāra 27 kilōgrāma hō sakadā hai. Kiśatī'āṁ nū vaḍē sapāṁ nāla jōṛi'ā jā sakadā hai, uha 2.5-3 Mīṭara taka vadhadē hana, ka'ī vāra namūnē 5.5 Mīṭara taka pahuca jāndē hana. Unhāṁ dā camakadāra, śānadāra, viparīta raga hai. Bō'asa śānadāra tairāka hudē hana, javāna namūnē akasara rukhāṁ tē caṛha jāndē hana, atē bālaga dharatī'tē rahiṇa atē śikāra karana dī kōśiśa karadē hana. Zidagī dī sabhāvanā hālatāṁ'tē bahuta zi'ādā nirabhara karadī hai, ka'ī vāra uha vīha sālāṁ taka jī'undē hana.
4. Kiga kōbarā, 6 mī
Rājā kōbarā sabha tōṁ vaḍā zahirīlā sapa mani'ā jāndā hai. Bālaġa kōbarā akasara ākāra tōṁ 3-4 mīṭara dē pāra nahīṁ hudē. Kadē-kadē ajihē vi'akatī hudē hana jō 5.6 Mīṭara labē hudē hana, para ajihē akāra apavāda hana. Kōbarā bahuta sudara hana, unhāṁ dī śānadāra dikha la'ī dhanavāda, unhāṁ dī tasavīra akasara sāhita, pēṇṭiga, sinēmā vica maujūda hudī hai, para iha nā bhulō ki unhāṁ dī manamōhaṇī, ākaraśaka sudaratā khataranāka hai, tuhānū isa sapa nāla mazāka nahīṁ karanā cāhīdā. Sabha tōṁ vaḍā kōbarā khōjakaratā kōla 1937 vica nēgarī sēmabilana vica ā'i'ā sī, isa nū laḍana ciṛī'āghara vica rakhi'ā gi'ā sī, isa dī labā'ī, dasatāvēzāṁ vica daraja, 5 mīṭara 71 saimī. Isa sapīsīza dē sapa dakhaṇa atē dakhaṇa-pūrabī ēśī'ā dē garama jagalāṁ vica vasaṇā pasada karadē hana, uha ḍūghē buraja atē hanērē guphāvāṁ vica chupaṇā pasada karadē hana, ka'ī vāra uha labē rukhāṁ vica saiṭala hō sakadē hana. Uhanāṁ dī zidagī dī sabhāvanā, bahuta ghaṭa apavādāṁ dē nāla, 30 sālāṁ dē aka tōṁ vadha jāndī hai, kōbrāsa sārī umara vadhadē hana. Āpaṇē kudaratī nivāsa vica, rājā kōbarā āma taura'tē dūjē sapāṁ, chōṭē cūhē, nigarānī kiralī'āṁ dā śikāra karadā hai. Iha akasara uhanāṁ khētarāṁ vica pā'i'ā jā sakadā hai jithē lōka rahidē hana. Isa sapa dā zahira bahuta khataranāka hai, iha sāha praṇālī dē kharāba hōṇa dā kārana baṇadā hai, ika vi'akatī 15 miṭāṁ dē adara-adara mara sakadā hai.
3. Hanērē ṭā'īgara ajagara, 6 mīṭara taka
Hanērā ṭā'īgara ajagara prabhāvaśālī labā'ī dā ika zahirīlā sapa hai. Kudaratī sathitī'āṁ dē tahita, ajagara dī labā'ī 3.7-5 Mīṭara dē barābara dē aka tōṁ vadha nahīṁ jāndī, ka'ī vāra namūnē hudē hana, jisadā ākāra 5 mīṭara taka hudā hai, atē bhāra 75 kilō taka hudā hai. Āma taura'tē, rikāraḍa dē akaṛē toratāṁ nāla sabadhata hana. Mādā"bēbī" rikāraḍa akāra'tē pahuca ga'ī; usa nū ilīnō'isa dē ika saphārī pāraka vica rakhi'ā gi'ā, usadī labā'ī 5 mīṭara 74 saimī. Pahāṛī'āṁ la'ī ika pasadīdā rihā'iśī jag'hā saghaṇī garama khaḍī jagala hai. Isa sapīsīza dē numā'idē sudaratā nāla ḍubadē hana atē tairadē hana; chōṭī umara vica, uha akasara rukhāṁ vica samāṁ bitā'undē hana. Ajagara dī pasadīdā kōmalatā hai: Vakha vakha pachī, jānavara. Pā'īthana nū akasara gharāṁ vica pālatū jānavarāṁ vajōṁ rakhi'ā jāndā hai, bahuta sārē unhāṁ dē śānadāra, camakadāra, amīra raga varagē. Pā'īthana hamalāvara nahīṁ hudē, unhāṁ kōla sathira dimāgī praṇālī hudī hai.
2. Ainākōṇḍā, 6 mīṭara taka
Ainākōṇḍā nū dunī'ā dē sabha tōṁ vaḍē sapāṁ vicōṁ ika mani'ā jāndā hai atē sāḍī raiṅkiga vica sahī secondga nāla dūsarā sathāna prāpata karadā hai. Dakhaṇī amarīkā vica mili'ā. Isa sapīsīza la'ī, bhaḍāra dī maujūdagī bahuta mahatava rakhadī hai, vi'akatī śānadāra tairāka hudē hana atē gōtākhōraṇā kivēṁ jāṇadē hana. Kitābāṁ prabhāvaśālī ākāra dē namūni'āṁ dā varaṇana karadī'āṁ hana. Jāraja ḍ'̔āhala nē ika viśāla ainākāṇḍā dasi'ā, jisadī labā'ī 8 mīṭara 43 saiṇṭīmīṭara sī, atē rālapha balaumabaraga nē ika vi'akatī 8 mīṭara 54 saimī labē bārē gala kītī. 1944 Vica, ika vi'akatī phaṛi'ā gi'ā, isadī labā'ī 11 mīṭara 43 saimī taka pahuca ga'ī. Sarōtāṁ vica daraja sabha tōṁ vaḍē namūnē 18 mī.59 Hana saiṇṭīmīṭara atē 24 mī. 38 Saimī. Vigi'ānī sōcadē hana ki sabha tōṁ vaḍā ākāra 6.7 Mī. Dē barābara hō sakadā hai.
1. Ēśī'ana rīṭīkulēṭaḍa ajagara, 8 mī
Dunī'ā dē sabha tōṁ vaḍē sapāṁ dī sūcī vica ēśī'ā'ī jādū-ṭūṇā karana vālā pathara pahilē nabara tē hai, hōra jātī'āṁ nālōṁ isadī utamatā bināṁ śaka hai. Pā'īthana dā śānadāra camakadāra raga hai, jisadā dhanavāda karakē isa nū isadā nāma mili'ā. Rālapha balaumabaraga nē āpaṇī'āṁ racanāvāṁ vica ika ajagara dā varaṇana kītā, jō ki 33 phuṭa labā sī. Iha tatha dasatāvēzāṁ vica daraja nahīṁ hai. Philīpīnaza tōṁ pā'ī ga'ī ajagara bārē jāṇakārī dī vī puśaṭī nahīṁ hō'ī, ghōśita 14 mīṭara lagabhaga 2 guṇā ghaṭa sī. Kudarata vica, isa sapīsīza dē numā'idē 7-8 mīṭara dē adara vadhadē hana. Sumātarā dē dakhaṇī hisē vica khōja karana vālē māharāṁ nē pā'i'ā ki pā'īthana dī āma labā'ī 1 mīṭara 15 sai tōṁ 6 mīṭara 05 saimī taka hai, khōjakaratāvāṁ nē ika hazāra tōṁ vī vadha māpa ka measureē hana. Iḍōnēśī'ā vica phaṛē ga'ē sabha tōṁ vaḍē sapa dī labā'ī 6 mīṭara 96 saiṇṭīmīṭara, bhāra 59 kilō sī. Nētā pahilāṁ dasi'ā gi'ā samathā hai. Ginīza buka Recordpha rikāraḍasa vica ika hōra ajagara dā akaṛā hai, jisa dī labā'ī 9 mīṭara 75 saimīṭīmīṭara dē barābara sī, uha sau sāla pahilāṁ iḍōnēśī'ā dē sēlēbaza ṭāpū'tē māri'ā gi'ā sī.
