Kutā labē samēṁ tōṁ manukha dā dōsata atē sāthī mani'ā jāndā hai. Usanē mu earlylē samēṁ tōṁ hī vafādārī nāla lōkāṁ dī sēvā kītī hai. Kutā ika mahāna pālatū hai. Uha cusata, dōsatānā, bālagāṁ atē baci'āṁ dōvāṁ la'ī dōsatānā hai. Para sahī sikhi'ā dī aṇahōnda atē kujha hālatāṁ vica, jānavara hamalāvaratā dikhā'uṇa dē samaratha hai, mahatavapūrana nukasāna pahucā'undā hai atē sadamā vī didā hai.
Dunī'ā vica kuti'āṁ dī'āṁ 10 sabha tōṁ khataranāka nasalāṁ hana jinhāṁ nāla tuhānū ḵẖāsa dhi'āna rakhaṇā cāhīdā hai. Isa nasala dā ika pālatū jānavara prāpata karana tōṁ pahilāṁ, tuhānū hara cīja bārē dhi'āna nāla sōcaṇa, lābha atē vigāṛa nū tōlaṇa dī zarūrata hai. Jē mālaka kutē nāla kama karana atē isa dī sahī sikhi'ā la'ī kāfī samāṁ atē dhi'āna nahīṁ dē sakadā, tāṁ sabha tōṁ kōjhā natījē nikala sakadē hana.10. Sā'ibērī'ana hasakī
Iha nasala rūsa vica vikasata kītī ga'ī sī. Jānavara vaḍā atē kāfī tākatavara hai. 50 Tōṁ 60 sai.Mī. Taka dē vādhē'tē 15 tōṁ 28 kilō bhāra hudā hai. Hākī'āṁ nū asala vica"aisakī" kihā jāndā sī. Iha ēsakimō lōkāṁ dā sakhēpa nāma hai, asala vica pūrabī pūraba dā. Māsī'āṁ nū salējaḍa kutē kihā jāndā hai, uha unhāṁ dē śāntīpūrana subhā'a atē khuśahāla jīvata caritara du'ārā vakharē hana. Jē kutā sahī tar'hāṁ pāli'ā jāndā hai, tāṁ iha zi'ādā musībata paidā nahīṁ karēgā atē amalī taura tē nukasāna pahucā'uṇa dē ayōga hai. Hasakī ika śānadāra dōsata hai atē parivāra dē sārē maimbarāṁ, ithōṁ taka ki sabha tōṁ chōṭē lōkāṁ nāla vī cagā mēla khāndā hai. Para tuhānū iha samajhaṇa dī zarūrata hai ki ki'uṅki kutā asala vica ika salējaḍa kutē dē taura tē paidā hudā sī, isa la'ī isanū bahuta sārī'āṁ sarīraka gatīvidhī'āṁ dī zarūrata hō'ēgī. Jē tusīṁ usa nū kisē apāraṭamaiṇṭa vica rakhadē hō, tāṁ tuhānū labē samēṁ la'ī turana atē bhukī nāla khēḍaṇa dī zarūrata hō'ēgī. Kutā kudarata du'ārā hamalāvara nahīṁ hai, para dhi'āna, sikhi'ā atē dēkhabhāla dī ghāṭa dē kārana, iha musībata dā kārana baṇa sakadā hai.
9. Ḍōgō kainarī
Sapēna vica nasala dā pālaṇa pōsaṇa caravāhē jāṁ gāraḍa kutē vajōṁ kītā gi'ā sī. Sukaṇa'tē ucā'ī 56 tōṁ 68 sai.Mī. Taka pahucadī hai, atē bhāra 45 tōṁ 60 kilōgrāma taka hai. Jānavara nū isadē vaḍē savidhāna du'ārā vakha kītā jāndā hai, āpaṇī dikha tōṁ iha bahuta tākata atē śakatī nāla uḍā'undā hai. Para, dhamakī bharī dikha dē bāvajūda, grēṭa ḍēna dā khāsa taura'tē hamalāvara pātara nahīṁ hai. Kutā ika śānta, satulita jānavara hai, jō mālaka nāla zōradāra attachedga nāla juṛi'ā hō'i'ā hai. Thōṛhī jihī dhamakī'tē, uha bacā'a vala bhajē. Jivēṁ ajanabī'āṁ la'ī, kutā unhāṁ nū śaka dī nazara nāla pēśa karadā hai, ika phaisalākuna rukha apaṇā'undā hai atē āpaṇī sārī dikha nāla iha pradaraśita karadā hai ki jē zarūrī hō'ē tāṁ kāravā'ī karana dī ti'ārī hai. Ḍōgō kainarī sārē parivāraka maimbarāṁ dē nāla miladī hai, para tuhānū isa nū āpaṇē bacē la'ī tōhafē vajōṁ nahīṁ kharīdaṇā cāhīdā.
8. Jaramana śaipharaḍa
Iha nasala jaramanī vica paidā kītī ga'ī sī atē huṇa pūrī dunī'āṁ vica prasidha hai. Isadā bhāra 22 tōṁ 40 kilōgrāma taka hai, atē khabhi'āṁ dī ucā'ī 55 tōṁ 65 sai.Mī. Taka pahucadī hai. Hara pakhōṁ, jaramana śaipharaḍa ika śānadāra nigarānī atē sāthī hai. Uha aviśavāsī akala atē budhī du'ārā vakharī hai, usadī naka ika tikhī hai. Iha kō'ī itafāka nahīṁ hai ki kutā akasara sarakārī atē khōja dē udēśāṁ la'ī varati'ā jāndā hai. Isa tōṁ ilāvā, jaramana śaipharaḍa sarīraka tākata atē niḍara caritara dī ika nasala hai. Kutē nū ika kiri'āśīla jīvana śailī dī zarūrata hai, tuhānū usa nāla labē samēṁ la'ī calaṇa dī zarūrata hai. Uha khuśī nāla mālaka nāla khēḍadā hai. Jaramana śaipharaḍa dā caritara śānta atē satulita hai, para iha yāda rakhaṇa yōga hai ki gusē vica kutā bahuta khataranāka hō sakadā hai. Hōra nasalāṁ dē ulaṭa, caravāhē kutē ika āma bhāśā labhaṇa dē yōga hudē hana atē ka'ī mālakāṁ dā kahiṇā manadē hana.
7. Cauā cau
Nasala dā janama sathāna cīna hai. Kutā madhama tē 46 tōṁ 56 sai.Mī. Taka vadhadā hai, atē 20 tōṁ 32 kilōgrāma bhāra dā hudā hai. Cō'a-cā'a bahuta pi'ārē atē nukasānadēha phalaphī'āṁ khiḍauṇi'āṁ varagē lagadē hana, tusīṁ unhāṁ nū chūhaṇā atē pi'āra karanā cāhudē hō. Kutē dā caritara śānta hai, ithōṁ taka ki thōṛhā jihā bhi'ānaka vī hai, para uha bahuta śakī hai atē ajanabī'āṁ atē ajanabī'āṁ tōṁ sāvadhāna hai. Kutā udōṁ pasada nahīṁ karadā jadōṁ ajanabī isa nū pālatū jānaṇa jāṁ kurāhē pā'uṇa dī kōśiśa karadē hana. Cō'a cō'a sabha tōṁ purāṇī nasala vicōṁ ika hai, jō asala vica śikāra atē surakhi'ā la'ī varatī jāndī hai. Aja nasala nū sajāvaṭī mani'ā jāndā hai, para kisē nū iha nahīṁ bhulaṇā cāhīdā ki cauṅka cauṅka nāla ika vi'akatī nū sāvadhāna rahiṇā cāhīdā hai. Bāharī taura'tē śānta, jānavara hamalāvara atē dūji'āṁ la'ī ḵẖataranāka baṇa sakadā hai.
6. Ḍōbaramaina
Jaramana śaipharaḍa dī tar'hāṁ, ḍōbaramaina nū jaramana vica pāli'ā gi'ā sī. Jānavara kāfī vaḍā hai, khabhāṁ'tē ucā'ī 63-72 saiṇṭīmīṭara, bhāra 32-45 kilō. Nasala dī varatōṁ sarakārī udēśāṁ atē gāraḍa dōvāṁ la'ī kītī jāndī hai. Kutē dī ika sudara dikha hai, para usē samēṁ iha mazabūta atē lacakīlā hai. Ḍaubaramaina samajhadāra, dōsatānā atē baci'āṁ dē nāla vadhī'ā baṇadā hai. Kutā sikhalā'ī dēṇā asāna hai, kiri'āśīla hai, usanū labē paidala calaṇa dī zarūrata hai. Para ḍaubaramaina dā asānī nāla utējita caritara hai, isa la'ī, hamalāvara hōṇa dī sathitī vica, bahuta hī kōjhā natījē sabhava hana.
5. Kākēsī'ana caravāhā kutā
Rūsa vica nasala paidā kītī ga'ī sī. Kutā bahuta vaḍā hai, 64 tōṁ 75 saiṇṭīmīṭara taka sukaṇa tē, bhāra 40 tōṁ 80 kilōgrāma taka pahucadā hai. Kākēsī'ana śaipharaḍa kutā rūsa dē sabha tōṁ maśahūra kuti'āṁ vicōṁ ika hai. Isa śakatīśālī kutē dā ika niraṇā'ika subhā'a atē niḍara caritara hai. Uha kamāṇḍāṁ nū āsānī nāla sikhadā hai, cusata hai. Chōṭē vālāṁ vālē, labē vālāṁ vālē atē darami'ānē vālāṁ vālē caravāhē vicakāra pharaka karō. Kākēsī'ana śaipharaḍa kutā bahuta vadhī'ā nigarānī karana vālā hunara rakhadā hai, iha śānta atē satulita hai. Kutā baci'āṁ samēta parivāra dē bākī maimbarāṁ dē nāla ā jāndā hai. Kākēsī'ana śaipharaḍa kutā vafādāra hai atē isadē mālaka nū samarapita hai. Kutā ajanabī'āṁ pratī bahuta śakī hai. Isadē vaḍē akāra dē kārana, isanū apāraṭamaiṇṭa vica rakhaṇa dī salāha nahīṁ ditī jāndī. Sabha tōṁ vadhī'ā vikalapa ika nijī palāṭa vālā ika nijī ghara hōvēgā.
4. Jaramana mukēbāza
Isa mukēbāza nū jaramanī vica pāli'ā gi'ā sī. Isadā bhāra 25 tōṁ 30 kilōgrāma taka hai. Khabhē vica vādhā 53 tōṁ 63 sai.Mī. Taka pahucadā hai. Jaramana mukēbāzāṁ dē pūravaja igaliśa bulaḍauga hana atē huṇa bulēnabīsara lāpatā. Jānavara kāfī mazabūta atē viśāla hai, mazabūta vikasata māsapēśī'āṁ hana. Mukēbāza dā sira śakatīśālī hai, ākāra vica varaga hai, jabāṛē bahuta mazabūta hana. Hālāṅki kutā bhi'ānaka atē ḍarā'uṇā lagadā hai, isadā pātara subhā'a vālā atē khēḍaṇa vālā hai. Uha bahuta getrajāvāna atē mōbā'īla hai, usa nū jidarā nahīṁ lagā'uṇā cāhīdā jāṁ ka leē'tē nahīṁ rakhi'ā jāṇā cāhīdā. Mukēbāza āpaṇē āpa nū sikhalā'ī la'ī cagī tar'hāṁ udhāra didā hai, uha ika cagā gāraḍa baṇā sakadā hai. Kutā vī sārē ghara dē nāla mila jāvēgā.
3. Bula ṭērē'ara
Jaramanī vica vī isa nasala dā pālaṇa kītā gi'ā sī. Hālāṅki, bula ṭairī'araza dā itihāsa igalaiṇḍa vica śurū hudā hai. Uha ṭērē'araza atē igaliśa bulaḍauga nū pāra karana dē natījē vajōṁ pragaṭa hō'ē. Jānavara ākāra vica mukābalatana chōṭā hai. Carama'tē ucā'ī 40 tōṁ 55 sai.Mī. Taka pahucadī hai, 20 tōṁ 35 kilōgrāma taka bhāra. Bula ṭērē'ara kāfī ḍarā'uṇā lagadā hai, isa nū kuti'āṁ dī'āṁ hōra jātī'āṁ nāla muśakila nāla ulajhā'i'ā jā sakadā hai. Para, isadē bāvajūda, kutā āma taura tē dūji'āṁ dē sabadha vica śānta vivahāra karadā hai atē, sahī sikhalā'ī dē nāla, ika vafādāra dōsata baṇa jāndā hai. Usanū lamī saira atē khēḍāṁ dī zarūrata hai. Jihaṛā vī vi'akatī balada ṭērē'ara dī ichā rakhadā hai usanū patā hōṇā cāhīdā hai ki jānavara kōla mazabūta vikasata māsapēśī'āṁ, mazabūta jabāṛē atē maśahūra"mauta dī pakaṛa" hai. Isa tōṁ ilāvā, kutā dūjē jānavarāṁ dē nāla cagī tar'hāṁ nahīṁ jāndā. Iha dūjē kuti'āṁ tē vī lāgū hudā hai.
2. Rōṭavēlara
Nasala mūla rūpa tōṁ jaramanī dī hai. Sukaṇa'tē ucā'ī 56 tōṁ 68 sai.Mī. Taka pahucadī hai, jānavara dā bhāra 42 tōṁ 50 kilōgrāma hai. Śaipharaḍa kutē dī tar'hāṁ, raṭavēlara bahuta pi'ārī'āṁ nasalāṁ hana. Jānavara mazabūta, cagī tar'hāṁ ti'āra hai, cagī tar'hāṁ vikasata māsapēśī'āṁ atē mazabūta jabāṛē nāla. Raṭavēlara enerrajāvāna hai, ika dalēra atē driṛa subhā'a vālā hai. Asala vica, uha surakhi'ā la'ī li'ā'ē jāndē hana, uha śānadāra caukīdāra hana. Isa nasala dē kutē cusata, āsānī nāla sikhalā'ī dēṇa yōga, āpaṇē mālakāṁ pratī vafādāra hudē hana. Kutā pālaṇa la'ī, mālaka nū lāzamī taura'tē"paika dā līḍara" baṇanā cāhīdā hai, nahīṁ tāṁ raṭavēlara usadī gala nahīṁ manēgā. Jānavara ajanabī'āṁ tōṁ sāvadhāna hai, atē jē mālaka nū kō'ī ḵẖatarā hai, tāṁ iha turata hamalā kara didā hai. Mālaka dī rakhi'ā karana nāla, raṭavēlara aparādhī nū gabhīratā nāla zakhamī kara sakadā hai.
1. Piṭabula
Nasala dā janama sathāna yū'aisa'ē hai. 45 Tōṁ 56 saiṇṭīmīṭara taka ucā'ī dī ucā'ī 14 tōṁ 36 kilōgrāma taka hai. Piṭa bula kutē dī sabha tōṁ khataranāka manī jāndī hai. Uha ika bulaḍauga atē ṭērē'ara nū pāra karana tōṁ bā'ada pragaṭa hō'i'ā. Kujha jānavarāṁ vica, bulaḍauga dī bāharī dikha dī'āṁ viśēśatāvāṁ pramukha hudī'āṁ hana, dūji'āṁ la'ī, ṭērē'ara dī'āṁ viśēśatāvāṁ vadhērē viśēśatāvāṁ hudī'āṁ hana. Isa kutē bārē vicāra bahuta viparīta hana. Ika pāsē, ṭō'ē dē balada nū laṛana vālē kutē vajōṁ nasi'ā gi'ā sī, atē usa kōla isa la'ī lōṛīndī'āṁ sārī'āṁ viśēśatāvāṁ hana. Dūjē pāsē, iha kutā ika vafādāra dōsata atē ika śānadāra rakhavālā hai. Ika ṭō'i'ā balada bāharōṁ khūbasūrata laga sakadā hai, hālāṅki, uha subhā'a vālā, subhā'a vālā, dōsatānā subhā'a vālā hai. Jānavara mazabūta, tākatavara, cagī māsapēśī'āṁ vālā hai. Kisē vi'akatī pratī hamalāvaratā darasā'uṇā usa la'ī khāsa nahīṁ hai, uha sabha tōṁ chōṭē lōkāṁ samēta ghara dē sārē maimbarāṁ nāla cagī tar'hāṁ sahimata hōvēgā. Ki'uṅki kutē dā dōsatānā subhā'a vālā hudā hai, isa la'ī iha ika gāraḍa jāṁ caukīdāra dē taura tē nahīṁ varati'ā jāndā. Piṭabūla mālaka pratī vafādāra hai, ḵẖatarē dī sathitī vica uha usadī rakhi'ā la'ī kāhalī karēgā. Para, ġalata sikhalā'ī dē nāla, ika kutā hamalāvara atē bahuta khataranāka vaḍā hō sakadā hai, isa la'ī unhāṁ lōkāṁ nū ditē jāṇa dī siphāraśa nahīṁ kītī jāndī jinhāṁ nū kuti'āṁ nū rakhaṇa atē pālaṇa vica kō'ī tajarabā nahīṁ hudā. Sakhēpa vica, iha kahiṇā mahatavapūraṇa hai ki uparōkata nasalāṁ vicōṁ ika kutā nā sirapha hamalāvaratā dikhā'uṇa, ḵẖataranāka baṇana atē manukhāṁ nū gabhīra nukasāna pahucā'uṇa dē samaratha hai. Bahuta sārē tarīki'āṁ nāla, kisē jānavara dē śānta atē surakhi'ata vivahāra dī kujī sahī sikhalā'ī atē sikhi'ā hai, atē iha ikalē mālaka'tē nirabhara karadā hai.
